W Bazylice Santa Maria Maggiore przechowywana jest słynna ikona maryjna Salus Populi Romani. Tradycja przypisuje autorstwo obrazu św. Łukaszowi Ewangeliście, który jest także patronem malarzy.

Na desce z cedrowego drewna o wymiarach 117 × 79 cm przedstawiona jest w półpostaci Maryja z Dzieciątkiem w ramionach.

Maryja Salus Populi Romani a papieże

Ikona Salus Populi Romani ma szczególne znaczenie dla pobożności ludowej i bardzo ściśle związana jest z Rzymem i mającym tu swoją siedzibę papiestwem.

Zgodnie z tradycją opisaną przez Cesare Baronio, obraz Maryi Salus Populi Romani przez trzy dni był niesiony w procesji ulicami miasta, a papież Grzegorz I (590-604) modlił się przed nim, błagając o ustąpienie zarazy.

Wielu papieży, a wśród nich Klemens VIII (1592-1605), Grzegorz XVI (1831-1846) i Pius XII (1939-1958), przekazało ikonie cenne wota: korony i biżuterię, wyrażając swą wdzięczność za pomyślny dla nich rozwój wydarzeń, który nastąpił za sprawą Matki Bożej.

Papież Paweł V (1605-1621) specjalnie, by umieścić w niej ikonę Salus Populi Romani, zlecił budowę monumentalnej Cappella Paolina. Z tej okazji zorganizowano uroczystą ceremonię „translacji”, która upamiętniana jest nadal w każdą ostatnią niedzielę stycznia. Zarówno oryginalna kaseta, jak i srebrna pokrywa ikony z czasów Pawła V, znajdują się obecnie w Liberiańskim Muzeum Historycznym.

1 listopada 1954 r. papież Pius XII w Roku Maryjnym uczcił ikonę procesją z Bazyliki Matki Bożej Większej do Bazyliki św. Piotra. Obraz został wówczas ozdobiony cenną koroną i klejnotami, które obecnie przechowywane są w Liberiańskim Muzeum Historycznym.

Papież Franciszek oddaje swoje podróże apostolskie pod opiekę Maryi Salus Populi Romani, którą zwykle odwiedza przed wyjazdem i po powrocie do Rzymu. Czyniąc tak, Papież kontynuuje tradycję jezuitów, którzy od początku istnienia Towarzystwa Jezusowego promowali kult i rozpowszechniali kopie ikony na całym świecie.